TIP voor onderweg: Bij de meeste monumenten in het gebied staan informatieborden. Wanneer je de QR-code scant, lees je leuke weetjes en kun je historische foto’s en filmpjes bekijken. Niet alle weetjes staan in de web-app.

LET OP: Op de typische statige lanen van de Koloniën kan de weg erg smal zijn en de berm erg drassig.

EXTRA opdracht kinderen: er hangen heel veel Johannessen onderweg. Willen jullie ze tellen? Je kunt ze bijhouden door te turven. Hier kun je een prijs mee winnen.

START & TIP: Maak gebruik van je navigatiekaart om straatnamen af te lezen. Lees goed vooruit. Het is mogelijk dat in het bos het bereik van de smartphone wegvalt. Na de tijd je antwoorden bijwerken in de web-app is dan geen probleem. Jullie kunnen van start gaan na ontvangst van je spelletjes avonturen tas en je koffie/thee to go.

1. Vanaf de parkeerplaats linksaf ri. Willemsoord. Heel veel succes en plezier!

1. Welkom in de Koloniën van Weldadigheid! De kleine betonnen palen geven het grensgebied aan van de Koloniën. Je mag geluidsfragment 1 aanzetten. Rechtdoor blijven rijden

1. Vanaf de parkeerplaats gaan we linksaf op de Steenwijkerstraat ri. Willemsoord
2. We rijden Willemsoord in
3. Op het kruispunt zien we Eetcafé de Steen. Dit kruispunt is een zeer belangrijk kruispunt geweest. Om hier wat over te weten te komen, parkeer de auto op de parkeerplaats van eetcafé de Steen. De kinderen kunnen hier ook een digitale postkaart versturen vanuit de Koloniën. Aan de voorkant zit een digitale Kolonie Informatie Punt.

TIP: Bij eetcafé de Steen kun je met een VR-bril terug in de tijd. Neem eens een kijkje: https://eetcafedesteen.nl/kolonie-virtual-reality-experience/ Echt een aanrader! € 2,50 p.p.

1. We gaan de eerste linksaf naar de Kon. Wilhelminalaan. Een klein stukje dezelfde weg terug

1. We gaan over het spoor Willemsoord uit, de Kon. Wilhelminalaan voor een paar km blijven volgen
2. We gaan rechtsaf naar de Jonkheer Meester Doctor H.A. van Karnebeeklaan. We rijden landgoed De Eese op. Rijd verder de weg af.
3. Aan de rechterkant kun je tussendoor kijken bij grote (zwerf) keien waar Landgoed De Eese ligt. Zelf noemt de familie dit het "Slotje"
4. De weg volgen richting de parkeerplaats waar het rode landhuis staat. Hier is een grote steen ligt ter ere van de heer van Karnebeek. Je hoeft niet perse uit te stappen voor deze vraag, met de auto kun je daarna een halve draai maken.

INFO: De nazaten van de familie van Karnebeek wonen nog steeds op het Slotje. De familie heeft nog steeds nauwe banden met ons Koningshuis, en daarom kun je hen hier ook wel eens spotten. Het rode landhuis kan gehuurd worden. Het huis is, als bijzondere trouw locatie van gemeente Steenwijkerland, een van de meest sfeervolle plekken in de omgeving om elkaar het jawoord te geven.

1. Na de vraag terugrijden en op de driesprong linksaf op de Jonkheer Meester Doctor H.A. van Karnebeeklaan

1. We gaan linksaf naar de Dwarsweg. We komen op de volgende wegen een aantal minigames tegen, vul het antwoord in:

1. De Dwarsweg is een lange weg, deze blijven volgen

1. Op de splitsing rechtsaf naar de Schoolweg

1. We rijden Nijensleek in

INFO: Nijensleek is evenals, Vledderveen en Noordwolde-Zuid nooit een kolonie van de Maatschappij van Weldadigheid geweest. In deze dorpen vestigden zich vooral desperado’s die de kolonie vrijwillig verlieten omdat zij zich niet wilden houden aan de voorschriften van de Maatschappij.

1. Einde weg gaan we linksaf naar de hoofdweg ri. Frederiksoord
2. De Hoofdweg gaat over in de Majoor van Swietenlaan

1. We rijden Frederiksoord in
2. Gelijk de linkerkant zien we huis Westerbeek op Majoor van Swietenlaan 28. Hier heeft Johannes van den Bosch gewoond. (lees de info op de parkeerplaats bij het Kolonieschooltje)
3. Op de splitsing linksaf de Majoor van Swietenlaan blijven volgen
4. We gaan daarna direct rechtsaf naar de tuinbouwschool om naar de parkeerplaats te rijden van het Kolonieschooltje. Volg de pijlen en parkeer de auto voor het volgende SPEL. Na het spel kun je een kijkje nemen in het Kolonieschooltje. Laat alles a.u.b. weer netjes achter voor de volgende autoavonturiers. (Majoor van Swietenlaan 17)

Kijkje Kolonieschooltje: Om een kijkje te nemen in het kolonieschooltje moet je de volgende code C364 gebruiken om de deur te openen.

INFO schooltje: De kinderen hadden vanaf hun zesde jaar leerplicht. Er werden verschillende scholen gebouwd. ’s Ochtends was er les voor leerlingen van 6 tot en met 13 jaar, ’s middags voor oudere meisjes en ’s avonds voor oudere jongens. Het onderwijs in de Koloniën stond onder leiding van schoolmeester Jan Hessels van Wolda. Kijk maar eens binnen en zie hoe de kinderen zo’n 200 jaar geleden les kregen.

TIP: In Huis Westerbeek begint het verhaal van de Maatschappij van Weldadigheid. Dit kleine landhuis stond samen met Logement Frederiksoord op het Landgoed Westerbeeksloot dat in 1818 werd aangekocht om een begin te maken met het stichten van armenkoloniën om daarmee de stedelijke paupers kansen te bieden een beter bestaan op te bouwen.

1. Vanaf de parkeerplaats terugrijden en rechtsaf naar de Majoor van Swietenlaan je weg vervolgen

TIP: als je dit stukje om je heen kijkt zijn de huizen wat groter dan Koloniehuisjes. Dit waren de ambtenaarswoningen.

1. Op de rotonde rechtsaf naar Museum Proefkolonie. Hier gaan we het volgende minigame spelen. Vul hier het antwoord in:

INFO parkeerplaats Proefkolonie: Het is 1818 en Nederland ‘staat in brand’. Napoleon heeft ons land als ‘Koninkrijk der Armen’ achtergelaten. De sociaal bewogen generaal Johannes van den Bosch komt als redder in nood met een ambitieus plan om de armoede in ons land te bestrijden door de stichting van landbouwkoloniën. Dit is het begin van de invloedrijke geschiedenis van de Maatschappij van Weldadigheid. Als eerste wordt de Proefkolonie Frederiksoord opgericht. Op deze plek in Zuidwest-Drenthe staan 52 boerderijtjes klaar om de arme stedelingen te ontvangen. Hier kunnen ze op werk en onderdak rekenen. De kinderen gaan er verplicht naar school en er is een eigen ziekenfonds. Er komen kerken, winkels, scholen en zelfs rustoorden. Met deze sociale voorzieningen loopt de Maatschappij van Weldadigheid 80 jaar vooruit op de rest van Nederland en wordt daarmee beschouwd als de bakermat van onze verzorgingsstaat. Kom weer eens terug als het museum open is. Echt de moeite waard om een kijkje te nemen en die tijd te beleven.

TIPS: Vanaf hier kun je een kijkje nemen in een koloniehuisje. Volg vanaf de parkeerplaats de kleine oranje bordjes met een Koloniehuisje erop. Het is 5 minuten lopen. Om binnen te komen gebruiken we dezelfde code als bij het Kolonieschooltje. (optioneel) Om het Koloniehuisje in te lopen gebruiken je de volgende code: C365 (Hooiweg 1)

1. Vanaf de parkeerplaats nemen we de tweede afslag op de rotonde rechtdoor

1. We rijden ri. Wilhelminaoord over de Kon. Wilhelminalaan. Dit is een lange weg die we blijven volgen. Aan deze weg staan heel veel gebouwen uit het Kolonietijdperk. Bij geluidsfragment 2 krijg je een verhaaltje hierover van Johannes.

1. We rijden Frederiksoord uit
2. We rijden Wilhelminaoord in. Jullie mogen nu geluidsfragment 3 aanzetten voor het volgende verhaaltje van Johannes.

1. We rijden Wilhelminaoord uit nog steeds op de Kon. Wilhelminalaan
2. We gaan rechtsaf over de witte brug naar Oostvierdeparten ri. Boschoord

1. Op Oostvierdeparten 25 vinden we Hoeve 202.

1. We gaan de eerste verharde weg rechtsaf naar de Jan Wapstraweg ri. Vledder / Vledderveen
2. Aan het einde van de weg linksaf naar de P.W. Janssenlaan ri. Vledderveen

1. We rijden Vledderveen in

WEETJE: Kolonisten die de kolonie ontvluchtten, vestigden zich vaak in zeer armoedige huttendorpen in de veengebieden en heidevelden rondom de koloniedorpen. Zoals in de uitgestrekte woeste gronden van het Vledderveen. Konden ze in één nacht tijd een plaggenhut bouwen, waarbij rook uit de schoorsteen kwam, dan mochten ze volgens gewoonterecht daar blijven wonen. Ze verdienden met name de kost met het vlechten van manden van biezen of wilg.

1. Aan het hek bij de kinderboerderij hangt een minigame. Vul het antwoord in:

1. Rechtdoor blijven rijden, we rijden Vledderveen uit

1. Aan het einde van de weg gaan we rechtsaf naar de Werkhorstlaan en deze blijven volgen.
2. Dit zijn echt de typische statige lanen die aangelegd zijn door Johannes van den Bosch

STOP: Aan de rechterkant zien we Hoeve de Werkhorst, hier rijden we een rondje op de parkeerplaats voor het volgende spel.

TIP: Allereerst is deze hoeve bijzonder mooi gelegen aan de rand van bos en heidevelden van Nationaal park het Drents Friese Wold. Als de winkel geopend is kun je hier terecht voor streekproducten en producten van henzelf (de luie boer)

TIP: In de voormalige varkensschuur, van begin vorige eeuw, zit een sfeervolle ruimte waar vanuit het terras bediend wordt. Neem nog eens een kijkje als het open is.

1. We gaan de weg vervolgen ri. Storklaan

1. Aan het einde van de weg gaan we links af naar Huenderweg, geniet hier van het mooie natuurgebied van het Drents Friese Wold!

TIP: Er staan nu Schotse Hooglanders aan de rand van het Doldersummerveld. Dit is een uitgestrekt vochtig heidereservaat, gelegen op de flank van het beekdal van de Vledder- en Wapserveensche Aa.

1. We rijden Doldersum in

WEETJE: Doldersum is een es- of brinkdorpje aan de rand van het grondgebied van de Maatschappij van Weldadigheid. Het beschikt over een lange historie, getuige de vele vondsten uit o.a. grafheuvels en urnenvelden.

1. Bij het eerste kruispunt linksaf naar de Brink
2. Pitstoppunt om een spel te spelen. Aan de zijkant van Grenzeloos moet je zijn op de parkeerplaats bij de witte steentjes. Aan de voorkant van het restaurant kun je terecht voor een lekkere lunch, drinken of toiletbezoek.

Laatste TIPS: Midden op de Brink zit ook nog een speeltuin voor de kleintjes. Op de parkeerplaats van Grenzeloos vind je een digitale Kolonie Informatie Punt. De kinderen kunnen een kaartje versturen vanuit de Koloniën.

TIP: Vanaf Grenzeloos kun je ook 1 km lopen naar de uitkijktoren die in het Doldersummerveld staat. Het Doldersummerveld is een uitgestrekt vochtig heidereservaat, gelegen op de flank van het beekdal van de Vledder- en Wapserveensche Aa, ten noorden van Doldersum. Het veld maakt deel uit van het Nationaal Park Drents-Friese Wold.

1. Vanaf de parkeerplaats linksaf naar de Boylerstraat. De kleine betonnen palen geven het grensgebied aan van de Koloniën.
2. Aan het eind van de Boylerstraat gaan we naar de parkeerplaats van het Drents-Friese Wold. Hier staat een minigame. Deze parkeerplaats is voorbij Boschoord, voorbij het bord van Trajectum. Vul het antwoord in:

1. Na het spel gaan we weer linksaf op de Boylerstraat om onze weg te vervolgen.
2. Vanaf hier gaan we de eerste weg linksaf naar de Alteveersweg
3. We gaan de eerste weg linksaf naar de Boschoordweg ri. Noordwolde-zuid

1. Deze weg gaat over in Oostvierdeparten. Geluidsfragment 4 mag aangezet worden

1. We blijven de Oostvierdeparten een paar kilometer volgen, hier vind je de volgende LETTERS. Welk woord staat hier?

1. Sla rechtsaf naar de Pastorieweg.

WEETJE: Zoals meer in dit gebied vind je hier ook de mooie Koloniehuisjes. De Koloniehuisjes zijn karakteristiek voor de Koloniën van Weldadigheid en je zult er onderweg nog veel zien. In totaal hebben er 430 koloniehuisjes in het gebied gestaan waarvan er ongeveer 50 bewaard zijn gebleven. Een koloniewoning had een eenvoudig bakstenen woongedeelte met bedsteden en een houten achterhuis met een dorsdeel en stal. Ieder huisje had een stukje grond dat onder leiding van de Maatschappij van Weldadigheid werd bewerkt, ingezaaid en geoogst. Al snel kwamen er voorzieningen zoals een gaarkeuken en spinnerij. Eigenlijk alles wat nodig was om zelfvoorzienend te zijn.

1. Aan het einde van de weg links afslaan naar de Oosterseveldweg
2. We rijden Noordwolde-zuid in
3. Aan het einde van de weg rechts afslaan naar de Nieuweweg, we rijden Noordwolde-zuid uit

WEETJE: Noordwolde wordt ook wel het Rotandorp genoemd.

1. Dan rijden we Noordwolde in
2. De Nieuweweg gaat over in Dr. Mulderstraat. Volg de bordjes naar het Vlechtmuseum

1. De doorgaande weg volgen. Bordjes Vlechtmuseum volgen. Dr. Reitsmastraat
2. We gaan rechtsaf naar Mandehof en parkeren de auto voor het volgende MINIGAME en informatie

INFO Vlechtmuseum: Het Nationaal Vlechtmuseum is een museum gevestigd in de voormalige Rijksrietvlechtschool in het Friese Noordwolde. Het museum toont de sociale en culturele geschiedenis van Noordwolde als vlechtdorp. Daarnaast geeft de collectie een beeld van vlechtkunst en vlechtgeschiedenis uit de hele wereld. In wisseltentoonstellingen toont het museum aspecten van de hedendaagse toepassingen van vlechten in kunst en design.

INFO oude tramhalte: Begin 1900 reed de eerste stoomtram van de ‘Nederlandse Tramweg Maatschappij’ van Steenwijk, via Frederiksoord en Wilhelminaoord, naar Noordwolde. De tramlijn heeft een belangrijke rol gespeeld in de verdere industrialisering van de koloniën. Deze goederenloods of tramremise dateert van 1920. In 1947 werd de personentram vervangen door de autobus en in 1963 verdwenen de laatste rails. Neem eens een kijkje, echt de moeite waard!

1. Vanaf de parkeerplaats de weg vervolgen op de Rotanstraat

1. Daarna gelijk eerste weg links naar Hoofdstraat Oost. Dit is de winkelstraat van Noordwolde
2. De uitrit afrijden, schuin rechtdoor om Hoofdstraat West te volgen ri. Steggerda / De Blesse
3. We gaan linksaf naar de Elsweg ri. Spokedam / Het Bosmeer
4. Rijd de parkeerplaats op voor het volgende spel. Op de parkeerplaats van de Spokedam vinden jullie het spel.

TIP: De Spokeplas ligt midden in het kleine wandelbos Spokedam. De plas ligt beschut in de bossen en het strand is zonnig en bijna windvrij. Kinderen, groot en klein, kunnen veel spetter- en speelplezier beleven in het water. Kom nog eens terug om je picknick kleedje uit te rollen.

1. Na het spel slaan we rechtsaf om onze weg te vervolgen op de Elsweg.

1. We blijven de weg vervolgen op de Elsweg. We rijden Noordwolde uit
2. Einde weg rechts afslaan naar de Zuiderweg ri. Frederiksoord / Wilhelminaoord
3. We gaan links afslaan naar de Puntersweg ri. Frederiksoord / Wilhelminaoord

1. Einde weg rechts afslaan naar Westvierdeparten, deze weg voor een paar km blijven volgen.
2. Je mag het volgende geluidsfragment aanzetten. Let op kinderen: een opdracht voor jullie!

1. Einde weg linksaf naar de Turfhoekweg ri. De Eese.
2. De Turfhoekweg gaat direct weer over in Westvierdeparten
3. Westvierdeparten 11 zit het Westerkerkje

TIP: Het Westerkerkje, ooit het kleinste houten kerkje van Nederland, nu een heerlijke plek voor een paar dagen ertussen uit. Echt het schattigste en mooiste B&B in deze buurt die in typisch Zweedse mat-rode verf is gelakt. De koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid werden op religieus gebied onpartijdig opgezet: Generaal van den Bosch zag godsdienst slechts als middel om zedelijk gedrag te bevorderen. Hij stelde de kerkgang dan ook meteen voor iedereen verplicht. De inwoners van de koloniën mochten echter zelf bepalen naar welke kerk ze gingen. Dit kerkje diende later als zondagschool.

1. De bocht volgen naar links, de weg wordt Kon. Wilhelminalaan
2. We blijven deze volgen met de bocht mee
3. Sla linksaf naar de Löhnislaan

1. Op Löhnislaan 12 zit vakantiepark 't Eeser Heideveld. Hier gaan we een spel spelen. Rijd naar de parkeerplaats toe. Je kunt een rondje rijden langs de minigame. Vul het antwoord in:

1. Na het spel links afslaan om onze weg te vervolgen op de Löhnislaan

1. Einde weg links afslaan naar de pr. Willem Alexanderlaan
2. Daarna gelijk rechts af naar De Pol. Hier hangt een minigame aan het hek aan de rechterkant. Vul het antwoord in:

1. Je komt een doodlopende weg tegen, hier rechts de weg blijven volgen
2. Bij het water Het Jodenveentje de Generaal van den Boschweg blijven volgen
3. De weg naar rechts volgen naar Kerkhoflaan

1. Einde van de weg linksaf naar de Kon. Wilhelminalaan. Let op de mooie muurschildering!
2. We gaan het spoor over en rijden Willemsoord in
3. We gaan rechtsaf naar de Steenwijkerweg. Na twee km vinden we aan de rechterkant Restaurant Pieter Poot. Dit is een eindpunt. Sluit jullie avontuur gezellig af in het restaurant! Welkom!

Bedankt voor jullie deelname aan Op autoavontuur! Druk op verzenden om de antwoorden te versturen. Druk nu het laatste geluidsfragment 5 aan van Johannes.

Jullie horen binnenkort (na de vakantie) d.m.v. een nieuwsbrief of jullie behoren tot de prijswinnaars. Veilig thuis!

Kijk op: www.opautoavontuur.nl of op www.opfietsavontuur.nl voor meer avonturen!